Liste sa tradicionalnim imenima i objašnjena možete naći dole pri kraju stranice.
A ovdje su Vam dostupne najnovije top liste modernih i najčešće davanih imena i analize trenda, sortirane po polu i godinama. Najpopularnija domaća i strana imena za dječake i djevojčice, sa porijeklom i značenjem.
Šta ime otkriva o nama?
"Nomen est omen" je poznata latinska izreka, a prevodi se kao "ime je znak". Mišljeno je da značenje imena, i simbolika imena govore nešto o osobi koja ga nosi.
No ne zvuči li to kao predrasuda? Imamo li stvarno pravo suditi o nekome po imenu?
Svoje ime dobivamo čak i prije nego što iko zna kakva ćemo osoba biti.
Ipak, postoje vjerovanja da je ime osobe duboko ukorijenjeno u njenoj duši i da, kad imenujemo svoje dijete, samim izborom imena unaprijed određujemo koje će osobine imati i kakvo će mjesto zauzeti na ovom svijetu.
To bi značilo, da odabirom imena možemo utjecati utjecati u kojem se smjeru razvija dijete?
Smatramo da je ova izjava pretjerana i sujevjerje. Ličnost svake osobe je jedinstvena. Zbog toga se i zovemo "osoba". Osobnost je čvrsto usidrena u svakom ljudskom biću od samog početka bez obzira na ime.
Izreka "nomen est omen" je dokaz da su u antici postojale predrasude u vezi imena, i da se to događa i danas.
Ipak, mnoga istraživanja pokazuju da ime koje nosimo itekako utiče na nas kao osobu, kroz društvene norme i podsvjesno. Ime koje izaberete će vaše dijete nositi cijeli život - izaberite nekolijepo i sa pozitivnim značenjem.
SRPSKA IMENA
Ovde možete naći sva srpska imena: tradicionalna narodna, kalendarska, ali i ona moderna koja se danas daju deci:
Ona su podeljena na:
Posebno imamo liste sa skoro 2000 tradicionalnih starih srpskih muških i ženskih imena za decu, koje možete naći ovde, podeljeno po polu:
Ako želite da vidite top listu sa 150 najpopularnijih imena u Beogradu za prošlu godinu, kliknite na dugme ispod:
Dragan i Milica su najčešća srpska imena
Na osnovu rezultata poslednjeg Popisa stanovništva urađenog u Srbiji 2011. godine, prvi put je Republički zavod za statistiku Srbije objavio podatke o imenima i prezimenima u Republici Srbiji. Rezultati su sortirani po opštinama i gradovima i možete ih naći na sajtu RZS u odeljku "Publikacije" www.stat.gov.rs ili direktno na stranici www.popis2011.stat.rs
Na području Republike Srbije Dragan vodi ubedljivo prvo mesto kao najčešće muško ime u čak 87 opština dok je Milica carica u 84 opštine.
U Beogradu je najčešće žensko ime Jelena, a muško Aleksandar. Dok je na području Vojvodine su prvo mesto zauzeli Marija i Milan.
Sredinom devedesetih u modu su ušla kratka i internacionalna imena, te su tako Lena, Nina, Sara, Maša i Jana na samom vrhu liste.
O Više o najčešćim imenima u Srbiji možete pročitati u odeljku:
Stara srpska imena
Imena koja se danas daju u Srbiji su drugačija nego pre 80 godina. U tabelama ispod možete naći top listu 20 najpopularnijih kako muških tako i ženskih imena do 1940. godine.
Najčešće srpsko muško i žensko ime do 1940. godine
Deset najpopularnijih ženskih imena do1940.
Deset najpopularnijih muških imena do1940.
Ako Vas zanima koja imena su bila popularna ranijih godina,ovdje su Vam dostupne liste koje sadrže najčešća srpska muška imena i najčešća srpska ženska imena od 1900. pa do 2015. U našoj banci podataka imate naravno i pristup značenju svakog ovog imena.
top 20 srpskih imena od 1940 do 1950 »
top 20 srpskih imena od 1950 do 1960 »
top 20 srpskih imena od 1960 do 1970 »
top 20 srpskih imena od 1970 do 1980 »
top 20 srpskih imena od 1980 do 1990 »
top 20 srpskih imena od 1990 do 2000 »
Zanimljivo je takođe da na ovoj listi imena osoba rođenih na prostorima Srbije pre komunizma se ne nalaze većinom pravoslavna kalendarska imena nego staroslavenska srpska imena. Iako vlada mišljenje da su pravoslavna tj. crkvena imena bila najrasprostranjenija a onda potisnuta dolaskom komunizma,to ustvari nije tačno. Kao neku vrstu oslobođenja, nakon raspada bivše Jugoslavije su crkvena imena naglo dobila na popularnosti. Pri tom se govorilo da se "vraćamo starim imenima". Ova lista, koja je zvanična rang lista imena dobijena poslednjim popisom stanovništva urađenog na teriroriji Srbije, je očit dokaz da su stara srpska imena uglavnom u stvari staroslavenska imena što za nas prosto rečeno znači "domaća imena". Ili iz ličnog iskustva možete sebi postaviti ovakvo pitanje- kako su se beše ono zvale najomiljenije bake u selu mojih roditelja? Živanka, Živka, Kosana, Dušanka, Zagorka, Miladinka, Dobrila. Eto to su sve bake kojih se ja sećam. I sva ova imena su srpska imena a poreklom su staroslavenska.
Izuzetak na ovoj listi ženskih imena su Marija i Jelena, a na listi muških imena Petar, Jovan, Aleksandar, Nikola i Stevan.
Takođe je Olga izuzetak po tome što dolazi od Rusa, pa se tumači kao rusko ime. Istina je međutim da je Olga samo ruska varijanta švedskog imena Helga, koje su Vikinzi sa sobom doneli u Rusiju. A Olja je u stvari Olga od milja. Budući da su ruska imena definitivno u modi, možda se Olga ili Olja uskoro opet nađu na vrhu liste "najzastupljenija imena".
Da napomenemo da se 1940. godine po poslednji put među najpopularnijim imenima pojavljuju stara srpska imena Božidar, Desanka, Nadežda i Zorka. Božidar i ova tri ženska predratna imena zajedno sa Olgom će već u sledećoj generaciji naglo izgubiti na popularnosti i nikad više do danas se neće vratiti na top liste najpopularnijih imena.
Narodna imena su najstarija srpska imena
Narodna imena su ujedno i najstarija imena kod Srba. Ona su nastala od reči iz narodnog jezika. Ova narodna imena lako i prepoznajemo jer nam je odmah, bez nekog tumačenja, uglavnom jasno i značenje imena.
Po formi mogu biti prosta, tvorena uglavnom od imenica (Vuk, Golub, Labud), izvedena od skraćenih imena (Milan, Miloš, Milun) i složena od dve ili više reči kao što su Miodrag, Dragomir, Milivoj, Dabiživ (da bi bio živ). Davanjem ovakvih imena su roditelji izražavali svoje želje i nade, kakvo bi da im bude dete.
Srpska pravoslavna crkva je čuvala narodna imena
Isključivo narodna imena su se nadevala deci sve do primanja hrišćanstva. No i potom su bila osnovica srpskog imenoslova,tokom čitavog srednjeg veka i turske vladavine, pa sve do danas, Kalendarska imena i danas ne prevladavaju nad narodnim imenima u srpskom imerniku.
Srpska pravoslavna crkva je naime imala veoma liberalan stav što se tiče izbora vlastitog imena. Ovo nije bio slučaj kod katoličke crkve, tako da su mnoga narodna hrvatska imena (koja su veoma slična i u velikom procentu ista kao srpska), bila potisnuta. Zato danas staroslavenska imena srećemo mnogo češće kod Srba nego kod Hrvata.
Katolička i ruska pravoslavna crkva nametale svetačka imena
Sve do Tridentskog koncila koji je trajao je od 1545. do 1563. godine su i kod Hrvata bila zastupljena narodna imena, isto kao i kod Srba. No Tridenskim koncilom se na čitavom Zapadu, pa i kod Hrvata, uvodi tzv. svetački imenoslov. Nardenih 200 godina, deci kod Hrvata su davala isključivo svetačka imena, među kojima su dominirala imena apostola. Od kraja 17. veka nastupa nova faza, u kojoj se prevode ova kalendarska imena, što je naročito izraženo u vreme ilirskog pokreta.
Katolička crkva je, dakle, nametala svetačka imena. Isto to je činila i Ruska pravoslavna crkva. Od primanja hrišćanstva u Rusiji ruska narodna imena su postepeno smenjivana kalendarskim, koja će krajem 17. veka u potpunosti ovladati ruskim imenoslovom.
Ruska deca pri tom na krštenju dobijaju ime sveca na čiji su dan rođena. Ovo objašnjava zašto je najčešće rusko muško ime Ivan. Naime u kalendaru se javlja 170 puta , dakle, skoro svaki drugi dan).
Kako su nastala narodna imena kod Srba
Profesorka Milica Grković je proučavala imena u Dečanskim hrisovuljama (1330. godina). Prema njenim istraživanjima čak 90 posto imena na području Dečanskog vlastelinstva su narodna imena.
Najviše narodnih, ili šire poznato pod pojmom „slavenskih imena“ su nastale od osvove reči : bog, brat, rad, drag, mil, voj i hrana.
Česta su bila imena po životinjama: Bikovac, Vuk, Jež, Lisica, Medved, Vran, Golub, Kraguj. A često su se nadevala imena istoimenih biljaka: Božurin, Kupusac, Lilijan, Loza,
Koliku ulogu je igrala vatra vidi se po imenima Ognjen, Ognjena,Viganj, Žarilo itd.
Imena koja opisuju prirodne pojave kao što su Vremac, Zoran, Zorislav, Mećavac. Od svih ovih imena se najduže odrzalo ime Zoran. Imena metala: Gvozden, Gvozdij, Zlatoje, Zlata su takođe bila česta.
Imena koja u sebi nose broj obično govore o tome koje je po redu rođeno dete: Prve, Prvota, Prvoš, a kao što smo pomenuli osnova „brat“ je jedna od najčešćih u narodnim imenima: Brat, Bratanac, Bratač, Bratoslav, Dedoš, Sestronja).
Kao što vidite, narodna imena ne trebaju tumača. Ona potiču iz naroda i naziv je uglavnom jasan.
Izdvojićemo još imena koja nose nazive boja: Beloš, Belša, Čarna, Garava, a i ona koja kroz opisni pridev opisuju osobine osobe:Brz, Brzota, Veselko, Golem, Dobrota, Dobroš, Dragan, Drageta, Junak, Junota, Kosmatac, Krasa, Krasil, Krasimir, Lepčin, Lepotić, LJuban, LJupko, Milko, Miloje, Miluj, Milja, Mladen, Radič, Hrabre.
Pre hrišćanskih imena su u narodu se davala imena koja pominju ime Božje: Bogdan, Boguživ, Bogo.
Najčešće srpsko ime, Dušan, opisuje apstraktnu pojavu
Narodna imena kod Srba preovlađuju i na početku vladavine Turaka, i kalendarska imena nikada nisu osvojila srpski imenoslov. Kalendarska imena su do dan danas samo jedan deo srpskog imenoslova.
Kalendarska srpska imena
Kalendarska ili tzv. hrišćanska imnena, a često ih zovemo i “pravoslavna imena”, vode poreklo iz raznih jezika, a ponajviše iz grčkog. Kalendarska imena su u glavnom Srbima preneli Grci kroz širenje hrišćanstva. Ova kalendarska imena su prilagođena našem govornom području tj. srpskom jeziku i udaljola su se od originalne varijante. Neka od ovih imena danas malo liče na imena od koji su nastala
Navešćemo kao primer grčko ime Georgios ("zemljoradnik") koje je kod nas najpoznatije kao „Đorđe“, ali i sva ova imena vode poreklo od istog tog imena, i time imaju isto značenje:
Georgij, Georgija, Georgije, Đoja, Đoka, Đokan, Đoke, Đokica, Đoko, Đola, Đolaš, Đole, Đolo, Đolje, Đona, Đono, Đora, Đorgo, Đorđa, Đorđan, Đorđe, Đorđen, Đorđenko, Đorđij, Đorđija, Đorđije, Đorđilo, Đorđo, Đore, Đorko, Đoro, Đoca, Đoša, Đošo, Đura, Đuran, Đuza, Đuja, Đujan, Đujić, Đujo, Đuka, Đukan, Đukanac, Đukanda, Đukica, Đuko, Đula, Đulaš, Đule, Đulje, Đune, Đura, Đuradije, Đurađ, Đuran, Đuras, Đurac, Đuraš, Đurašin, Đuraško, Đurđan, Đurđe, Đurđen, Đurđešilo, Đurđijan, Đurđije, Đurđina, Đurđica, Đure, Đureta, Đurika, Đurin, Đurina, Đurislav, Đuriđ, Đurica, Đuriša, Đurka, Đurko, Đuro, Đurota, Đusa, Đuto, Đuša, Đuše, Đuđo i dr.*
*Ovaj niz imena je preuzet iz članka čiji je autor prof. dr Svetozar Stijović, a originalno potiče iz is Rečnika ličnih imena kod Srba Milice Grković
Prevedena srpska imena
Kao što smo gore napomenuli, kao i kod Hrvata, tako i kod Srba se od kraja 17. veka kalendarska imena sve češće prevode. Kod Srba se imena uglavnom prevode sa grčkog i tako nastaju npr. imena Božidar (Teodoros) i Bogoljub (Teofilos). Ova imena i dan danas u našem narodu su zastupljena paralelno kao i izvorna grčka imena kao što su Teodor, Todor, Teofil i sl.
Dakle značenje imena Teodor i Božidar ili Teofil i Bogoljub je identično.
Moderna srpska imena
Današnja imena, koja nisu ni narodna ni kalendarska, uglavnom se nazivaju “moderna srpska imena”, ili kako ih kritičari često zovu sa prizvukom omalovažavanja - pomodna imena. Mnogi na ova imena gledaju sa kritikom, pozivajući na očuvanje tradicionalnih vrednosti. No, smena imena je postojala uvek, i ogledalo je kretanja i promena u društvu.
U današnje vreme, sa povećanim protokom informacija i labavljenjem tradicionalnih stega se daju nešto učestalije neuobičajena imena. Ipak, iako je danas sloboda nadevanja dece veća nego pre, ne postoji pritisak crkve, ne postoji stega tradicije po kojoj se detetu daje ime pradedova, većina imena koja se danas nadevaju deci su oblici narodnih ili kalendarskih imena.
Najčešća imena proteklih godina za devojčice su npr. Sofija, Sara, Petra, Mila, a za dečake Luka, Stefan, Vuk, Filip, Andrej. Od svih ovih imena samo za dva (Mila i Vuk) se može reći da su baš izvorno srpska, a sva ostala se nalaze na top listama većine zemalja u Evropi i šire. Ipak, ova imena su “moderna srpska imena”, koja će možda ostati duže sa nama, možda i ne.
